发明名称 基于快速体积分方程和磁共振的人体电磁特性反演方法
摘要 基于快速体积分方程和磁共振的人体电磁特性反演方法,涉及核磁共振成像。结合玻恩迭代算法或变分玻恩迭代算法或变形玻恩迭代算法、快速傅里叶变换、稳定双共轭梯度算法以及共轭梯度算法,进行反复的正演和反演迭代至结果收敛,求解人体电磁特性参数,实现人体电磁特性参数磁共振成像的方法,得到人体组织电磁特性参数分布的二维或三维图像,呈现组织内各区域电磁特性参数差异的同时,也可对其进行定量研究,可用于医学上的疾病研究和指导临床诊断、治疗。
申请公布号 CN105877747A 申请公布日期 2016.08.24
申请号 CN201610190456.8 申请日期 2016.03.30
申请人 厦门大学 发明人 柳清伙;洪荣汉;李胜男;刘娜;张建华
分类号 A61B5/055(2006.01)I 主分类号 A61B5/055(2006.01)I
代理机构 厦门南强之路专利事务所(普通合伙) 35200 代理人 马应森
主权项 基于快速体积分方程和磁共振的人体电磁特性反演方法,其特征在于包括以下步骤:1)测量实验数据,利用磁共振的影像技术测量人体,得到人体的B<sub>1</sub><sup>+</sup>场,所述B<sub>1</sub><sup>+</sup>场是磁共振射频场的正旋场;2)进行迭代计算,具体步骤为:①假定初始的电特性对比度χ<sup>E;(0)</sup>(r)和磁化率χ<sup>H;(0)</sup>(r),利用方程(1)和(2),进行正演计算,解出E<sup>(0)</sup>(r)和H<sup>(0)</sup>(r);所述方程(1)和(2)如下:<maths num="0001" id="cmaths0001"><math><![CDATA[<mrow><mtable><mtr><mtd><mrow><msup><mi>E</mi><mrow><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>c</mi></mrow></msup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mi>E</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mo>&lsqb;</mo><msubsup><mi>k</mi><mi>b</mi><mn>2</mn></msubsup><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&dtri;</mo><mo>.</mo><mo>&rsqb;</mo><munder><mo>&Integral;</mo><msub><mi>D</mi><mrow><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>v</mi></mrow></msub></munder><mi>g</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>,</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>&chi;</mi><mi>E</mi></msup><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><mi>E</mi><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>dr</mi><mo>&prime;</mo></msup></mrow></mtd></mtr><mtr><mtd><mrow><mo>+</mo><msub><mi>j&omega;&mu;</mi><mi>b</mi></msub><mo>&dtri;</mo><mo>&times;</mo><munder><mo>&Integral;</mo><msub><mi>D</mi><mrow><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>v</mi></mrow></msub></munder><mi>g</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>,</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>&chi;</mi><mi>H</mi></msup><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><mi>H</mi><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>dr</mi><mo>&prime;</mo></msup></mrow></mtd></mtr></mtable><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>1</mn><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000954105650000011.GIF" wi="1244" he="241" /></maths><maths num="0002" id="cmaths0002"><math><![CDATA[<mrow><mtable><mtr><mtd><mrow><msup><mi>H</mi><mrow><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>c</mi></mrow></msup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mi>H</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mo>&lsqb;</mo><msubsup><mi>k</mi><mi>b</mi><mn>2</mn></msubsup><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&dtri;</mo><mo>.</mo><mo>&rsqb;</mo><munder><mo>&Integral;</mo><msub><mi>D</mi><mrow><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>v</mi></mrow></msub></munder><mi>g</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>,</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>&chi;</mi><mi>H</mi></msup><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><mi>H</mi><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>dr</mi><mo>&prime;</mo></msup></mrow></mtd></mtr><mtr><mtd><mrow><mo>-</mo><msubsup><mi>j&omega;&epsiv;</mi><mi>b</mi><mo>*</mo></msubsup><mo>&dtri;</mo><mo>&times;</mo><munder><mo>&Integral;</mo><msub><mi>D</mi><mrow><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>v</mi></mrow></msub></munder><mi>g</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>,</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>&chi;</mi><mi>E</mi></msup><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><mi>E</mi><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>dr</mi><mo>&prime;</mo></msup></mrow></mtd></mtr></mtable><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>2</mn><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000954105650000012.GIF" wi="1253" he="239" /></maths>其中,D<sub>inv</sub>代表反演区域,r和r’为反演区域中的位置,k<sub>b</sub>为背景介质的波数,ω为角频率,j为虚数符号;ε<sub>b</sub><sup>*</sup>,μ<sub>b</sub>分别是背景介质的复介电常数和磁导率;E<sup>inc</sup>(r)和E(r)分别为入射电场和总电场,H<sup>inc</sup>(r)和H(r)分别为入射磁场和总磁场;g(r,r’)是标量格林函,χ<sup>E</sup>(r)是电特性对比度,χ<sup>H</sup>(r)是磁化率,定义为以下方程:<maths num="0003" id="cmaths0003"><math><![CDATA[<mrow><mi>g</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>,</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>jk</mi><mi>b</mi></msub><mo>|</mo><mi>r</mi><mo>-</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>|</mo></mrow></msup><mrow><mn>4</mn><mi>&pi;</mi><mo>|</mo><mi>r</mi><mo>-</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>|</mo></mrow></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>3</mn><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000954105650000013.GIF" wi="566" he="150" /></maths><maths num="0004" id="cmaths0004"><math><![CDATA[<mrow><msup><mi>&chi;</mi><mi>E</mi></msup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mfrac><mrow><msup><mi>&epsiv;</mi><mo>*</mo></msup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><msubsup><mi>&epsiv;</mi><mi>b</mi><mo>*</mo></msubsup></mrow><msubsup><mi>&epsiv;</mi><mi>b</mi><mo>*</mo></msubsup></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>4</mn><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000954105650000014.GIF" wi="557" he="142" /></maths><maths num="0005" id="cmaths0005"><math><![CDATA[<mrow><msup><mi>&chi;</mi><mi>H</mi></msup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mrow><mi>&mu;</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><msub><mi>&mu;</mi><mi>b</mi></msub></mrow><msub><mi>&mu;</mi><mi>b</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>5</mn><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000954105650000015.GIF" wi="557" he="134" /></maths>其中,方程(4)和(5)中的ε<sup>*</sup>(r)和μ(r)分别是人体复介电常数和磁导率,而复介电常数又可用方程(6)表示:<maths num="0006" id="cmaths0006"><math><![CDATA[<mrow><msup><mi>&epsiv;</mi><mo>*</mo></msup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mi>&epsiv;</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mi>j</mi><mfrac><mrow><mi>&sigma;</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mi>&omega;</mi></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>6</mn><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000954105650000016.GIF" wi="558" he="119" /></maths>其中,ε(r),σ(r)分别是人体的介电常数,电导率;②将第n‑1次迭代的总电场E(r)和总磁场H(r),代入方程(7)和(8),进行反演计算,解出第n次迭代的χ<sup>E;(n)</sup>(r)和χ<sup>H;(n)</sup>(r);所述方程(7)和(8)如下:<maths num="0007" id="cmaths0007"><math><![CDATA[<mrow><mtable><mtr><mtd><mrow><msup><mi>H</mi><mrow><mi>s</mi><mi>c</mi><mi>a</mi></mrow></msup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><msubsup><mi>j&omega;&epsiv;</mi><mi>b</mi><mo>*</mo></msubsup><mo>&dtri;</mo><mo>&times;</mo><munder><mo>&Integral;</mo><msub><mi>D</mi><mrow><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>v</mi></mrow></msub></munder><mi>g</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>,</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>&chi;</mi><mi>E</mi></msup><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><mi>E</mi><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>dr</mi><mo>&prime;</mo></msup></mrow></mtd></mtr><mtr><mtd><mrow><mo>+</mo><mo>&lsqb;</mo><msubsup><mi>k</mi><mi>b</mi><mn>2</mn></msubsup><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&dtri;</mo><mo>.</mo><mo>&rsqb;</mo><munder><mo>&Integral;</mo><msub><mi>D</mi><mrow><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>v</mi></mrow></msub></munder><mi>g</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>,</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>&chi;</mi><mi>H</mi></msup><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><mi>H</mi><mrow><mo>(</mo><msup><mi>r</mi><mo>&prime;</mo></msup><mo>)</mo></mrow><msup><mi>dr</mi><mo>&prime;</mo></msup></mrow></mtd></mtr></mtable><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>7</mn><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000954105650000021.GIF" wi="1270" he="231" /></maths><maths num="0008" id="cmaths0008"><math><![CDATA[<mrow><msubsup><mi>H</mi><mn>1</mn><mrow><mo>+</mo><mo>;</mo><mi>s</mi><mi>c</mi><mi>a</mi></mrow></msubsup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mrow><msubsup><mi>B</mi><mn>1</mn><mo>+</mo></msubsup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><mi>&mu;</mi><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac><mo>-</mo><mfrac><mrow><msubsup><mi>B</mi><mn>1</mn><mrow><mo>+</mo><mo>;</mo><mi>i</mi><mi>n</mi><mi>c</mi></mrow></msubsup><mrow><mo>(</mo><mi>r</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><msub><mi>&mu;</mi><mi>b</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>8</mn><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000954105650000022.GIF" wi="1278" he="142" /></maths>其中,H<sup>sca</sup>(r)散射磁场;H<sub>1</sub><sup>+;sca</sup>(r)为正旋散射磁场,定义为H<sub>1</sub><sup>+;sca</sup>(r)=[H<sub>x</sub><sup>sca</sup>(r)+jH<sub>y</sub><sup>sca</sup>(r)]/2;H<sub>x</sub><sup>sca</sup>(r)和H<sub>y</sub><sup>sca</sup>(r)分别为散射磁场H<sup>sca</sup>(r)的x分量与y分量;B<sub>1</sub><sup>+</sup>(r)为磁共振正旋场的磁通密度,B<sub>1</sub><sup>+;inc</sup>(r)为背景介质下磁共振正旋场的磁通密度;③将步骤②解出的χ<sup>E;(n)</sup>(r)和χ<sup>H;(n)</sup>(r),代入方程(1)和(2),进行正演计算,解出第n次迭代的E<sup>(n)</sup>(r)和H<sup>(n)</sup>(r);④重复步骤②和③,直到利用χ<sup>E;(n)</sup>(r),χ<sup>H;(n)</sup>(r)代入方程(7)和(8)算出的B<sub>1</sub><sup>+</sup>(r)与测量值的相对残差在10%以内,则算法收敛,结束迭代;所述迭代的算法采用玻恩迭代算法、变分玻恩迭代算法或变形玻恩迭代算法;3)利用方程(4),(5),(6)结合迭代结果中的电特性对比度χ<sup>E</sup>(r)和磁化率χ<sup>H</sup>(r),计算出ε(r),σ(r),μ(r)(或磁化率χ<sup>H</sup>(r))的分布,输出结果,计算完毕。
地址 361005 福建省厦门市思明南路422号