发明名称 一种电气设备油中局部放电超声直达波识别方法
摘要 一种电气设备油中局部放电超声直达波识别方法,所述方法首先对测得的电气设备油中局部放电超声信号进行处理,并提取可以区分局放超声直达波与混叠波的特征参量,然后将这特征参量数据作为经仿真数据训练后的BP人工神经网络的输入量,利用BP人工神经网络判断该超声信号是直达波还是混叠波。本发明以局部放电超声信号的峰值因数、分形盒维数和最大李雅普指数作为特征参量,并将它们与BP人工神经网络相结合,实现了局部放电超声直达信号的有效识别,很好地解决了传统方法无法准确判别局放信号是否为直达波的问题,为油中局放的准备定位奠定了基础。
申请公布号 CN103529365B 申请公布日期 2016.06.01
申请号 CN201310427664.1 申请日期 2013.09.20
申请人 华北电力大学(保定) 发明人 谢庆;张莹;刘丹;黄河;刘绪英;律方成;李燕青;程述一
分类号 G01R31/12(2006.01)I 主分类号 G01R31/12(2006.01)I
代理机构 石家庄冀科专利商标事务所有限公司 13108 代理人 李羡民;高锡明
主权项 一种电气设备油中局部放电超声直达波识别方法,其特征是,所述方法首先对测得的电气设备油中局部放电超声信号进行处理,并提取可以区分局放超声直达波与混叠波的特征参量,然后将这特征参量数据作为经仿真数据训练后的BP(Back Propagation)人工神经网络的输入量,利用BP人工神经网络判断该超声信号是直达波还是混叠波;采用仿真数据对BP人工神经网络进行训练的步骤如下:a、通过分析模拟局放超声信号在模拟油箱中的折反射问题、衰减问题和传播路径问题,建立电气设备油中局放超声直达波与混叠波的模型:直达波表示为:<maths num="0001" id="cmaths0001"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>U</mi><mrow><mi>i</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>=</mo><mfrac><mrow><msub><mi>U</mi><mn>0</mn></msub><msub><mi>&omega;</mi><mn>0</mn></msub></mrow><mrow><mi>&omega;</mi><mi>x</mi></mrow></mfrac><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><mi>&delta;</mi><mi>t</mi></mrow></msup><mi>s</mi><mi>i</mi><mi>n</mi><mrow><mo>(</mo><mi>&omega;</mi><mi>t</mi><mo>+</mo><mi>&beta;</mi><mo>)</mo></mrow><mrow><mo>(</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>P</mi><mn>1</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>P</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>1</mn></msub></mrow></msup><mo>+</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>S</mi><mn>1</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>S</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>2</mn></msub></mrow></msup><mo>)</mo></mrow><mo>;</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000906236980000011.GIF" wi="1710" he="159" /></maths>传感器接收到的反射波表达式为:<maths num="0002" id="cmaths0002"><math><![CDATA[<mrow><mtable><mtr><mtd><mrow><msub><mi>U</mi><mrow><mi>i</mi><mn>2</mn></mrow></msub><mo>=</mo><msub><mi>p</mi><mn>2</mn></msub><mo>=</mo><msub><mi>R</mi><mrow><mi>P</mi><mi>P</mi><mn>2</mn></mrow></msub><mrow><mo>(</mo><mfrac><mrow><msub><mi>p</mi><mn>0</mn></msub><mrow><mo>(</mo><mi>t</mi><mo>-</mo><mi>&tau;</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><msub><mi>x</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><msub><mi>x</mi><mn>2</mn></msub></mrow></mfrac><mo>)</mo></mrow><mrow><mo>(</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>P</mi><mn>2</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>P</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>3</mn></msub></mrow></msup><mo>+</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>S</mi><mn>2</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>S</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>4</mn></msub></mrow></msup><mo>)</mo></mrow></mrow></mtd></mtr><mtr><mtd><mrow><mo>=</mo><msub><mi>R</mi><mrow><mi>P</mi><mi>P</mi><mn>2</mn></mrow></msub><mfrac><mrow><msub><mi>U</mi><mn>0</mn></msub><msub><mi>&omega;</mi><mn>0</mn></msub></mrow><mrow><mi>&omega;</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><msub><mi>x</mi><mn>2</mn></msub><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><mi>&delta;</mi><mi>t</mi></mrow></msup><mi>sin</mi><mo>&lsqb;</mo><mi>&omega;</mi><mrow><mo>(</mo><mi>t</mi><mo>-</mo><mi>&tau;</mi><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><mi>&beta;</mi><mo>&rsqb;</mo></mrow></mtd></mtr><mtr><mtd><mrow><mo>(</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>P</mi><mn>2</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>P</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>3</mn></msub></mrow></msup><mo>+</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>S</mi><mn>2</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>S</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>4</mn></msub></mrow></msup><mo>)</mo></mrow></mtd></mtr></mtable><mo>;</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000906236980000012.GIF" wi="1171" he="367" /></maths>其中,U<sub>i1</sub>表示直达波声压,δ为波形系数,x为直达波传播距离,α<sub>p</sub>为纵波衰减系数,α<sub>s</sub>为横波衰减系数,h为钢板厚度,β<sub>1</sub>和β<sub>2</sub>分别为纵波和横波的折射角,R<sub>PP2</sub>为纵波的反射系数,T<sub>PP1</sub>为纵波的折射系数,T<sub>PS1</sub>为横波的折射系数,U<sub>0</sub>为声压初值,ω为角频率;混叠波表示为:<maths num="0003" id="cmaths0003"><math><![CDATA[<mfenced open = "" close = ""><mtable><mtr><mtd><mrow><msub><mi>U</mi><mrow><mi>i</mi><mn>3</mn></mrow></msub><mo>=</mo><msub><mi>U</mi><mrow><mi>i</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>+</mo><msub><mi>U</mi><mrow><mi>i</mi><mn>2</mn></mrow></msub><mo>=</mo><mfrac><mrow><msub><mi>U</mi><mn>0</mn></msub><msub><mi>&omega;</mi><mn>0</mn></msub></mrow><mi>&omega;</mi></mfrac><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><mi>&delta;</mi><mi>t</mi></mrow></msup><mo>&lsqb;</mo><mfrac><mrow><mi>s</mi><mi>i</mi><mi>n</mi><mrow><mo>(</mo><mi>&omega;</mi><mi>t</mi><mo>+</mo><mi>&beta;</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mi>x</mi></mfrac><mrow><mo>(</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>P</mi><mn>1</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>P</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>1</mn></msub></mrow></msup><mo>+</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>S</mi><mn>1</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>S</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>2</mn></msub></mrow></msup><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo></mrow></mtd></mtr><mtr><mtd><mrow><msub><mi>R</mi><mrow><mi>P</mi><mi>P</mi><mn>2</mn></mrow></msub><mfrac><mrow><mi>s</mi><mi>i</mi><mi>n</mi><mo>&lsqb;</mo><mi>&omega;</mi><mrow><mo>(</mo><mi>t</mi><mo>-</mo><mi>&tau;</mi><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><mi>&beta;</mi><mo>&rsqb;</mo></mrow><mrow><msub><mi>x</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><msub><mi>x</mi><mn>2</mn></msub></mrow></mfrac><mrow><mo>(</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>P</mi><mn>2</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>P</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>3</mn></msub></mrow></msup><mo>+</mo><msub><mi>T</mi><mrow><mi>P</mi><mi>S</mi><mn>2</mn></mrow></msub><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mi>S</mi></msub><mi>h</mi><mo>/</mo><msub><mi>cos&beta;</mi><mn>4</mn></msub></mrow></msup><mo>)</mo></mrow><mo>&rsqb;</mo></mrow></mtd></mtr></mtable></mfenced>]]></math><img file="FDA0000906236980000013.GIF" wi="1869" he="343" /></maths>其中,U<sub>i3</sub>为混叠波声压,U<sub>i2</sub>为反射波声压,β<sub>3</sub>和β<sub>4</sub>分别为纵波和横波的反射角,x<sub>1</sub>,x<sub>2</sub>分别表示折射波、反射波的传播距离,R<sub>PP2</sub>为纵波的反射系数,T<sub>PP2</sub>为纵波的折射系数,T<sub>PS2</sub>为横波的折射系数,τ为传感器接收到的反射波相对直达波的时延;b、提取模拟局放超声直达信号的峰值因数、分形盒维数以及李雅普指数作为区分直达波和混叠波的特征参量;①峰值因数对于脉冲波形的时域数据序列x(i),i=1,2,……,m,取其最大值x<sub>max</sub>为峰值,则峰值因数CF定义为:CF=x<sub>max</sub>/D,其中<maths num="0004" id="cmaths0004"><math><![CDATA[<mrow><mi>D</mi><mo>=</mo><msqrt><mrow><munderover><mo>&Sigma;</mo><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>m</mi></munderover><mi>x</mi><msup><mrow><mo>(</mo><mi>i</mi><mo>)</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mo>/</mo><mi>m</mi></mrow></msqrt></mrow>]]></math><img file="FDA0000906236980000021.GIF" wi="374" he="158" /></maths>为均方根值;②分形盒维数假设离散时间序列<img file="FDA0000906236980000023.GIF" wi="434" he="79" />是非空集,Δt为采样的时间间隔,首先将离散时间序列归一化得到单位正方形区域,即:F={x(t)|min(|x(t)|)=0,max(|x(t)|)=1,0≤t≤1},取栅格大小为δ,在区间I<sub>i</sub>=[(i‑1)δ,iδ]内,覆盖F的最小正方形数目为:N<sub>i</sub>=[(max(x(t))‑min(x(t)))/δ],因此在[0,1]内覆盖F的总正方形数目为:<img file="FDA0000906236980000022.GIF" wi="348" he="158" />通过对特征区间内的δ求正方形的总数,并利用最小二乘法得到的直线的斜率即为分形盒维数;③李雅普指数假设f为R<sup>m</sup>→R<sup>m</sup>上的可微、连续映射,系统的状态方程满足迭代方程:x<sub>n+1</sub>=f(x<sub>n</sub>),令f'(x)为f的雅克比矩阵,即:<maths num="0005" id="cmaths0005"><math><![CDATA[<mrow><msup><mi>f</mi><mo>&prime;</mo></msup><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mrow><mo>&part;</mo><mi>f</mi></mrow><mrow><mo>&part;</mo><mi>x</mi></mrow></mfrac><mo>=</mo><mfenced open = "[" close = "]"><mtable><mtr><mtd><mfrac><mrow><mo>&part;</mo><msub><mi>f</mi><mn>1</mn></msub></mrow><mrow><mo>&part;</mo><msub><mi>x</mi><mn>1</mn></msub></mrow></mfrac></mtd><mtd><mn>...</mn></mtd><mtd><mfrac><mrow><mo>&part;</mo><msub><mi>f</mi><mn>1</mn></msub></mrow><mrow><mo>&part;</mo><msub><mi>x</mi><mi>m</mi></msub></mrow></mfrac></mtd></mtr><mtr><mtd><mn>...</mn></mtd><mtd><mn>...</mn></mtd><mtd><mn>...</mn></mtd></mtr><mtr><mtd><mfrac><mrow><mo>&part;</mo><msub><mi>f</mi><mi>m</mi></msub></mrow><mrow><mo>&part;</mo><msub><mi>x</mi><mn>1</mn></msub></mrow></mfrac></mtd><mtd><mn>...</mn></mtd><mtd><mfrac><mrow><mo>&part;</mo><msub><mi>f</mi><mi>m</mi></msub></mrow><mrow><mo>&part;</mo><msub><mi>x</mi><mi>m</mi></msub></mrow></mfrac></mtd></mtr></mtable></mfenced><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000906236980000031.GIF" wi="558" he="370" /></maths>那么Lyapunov指数可以表示为:<maths num="0006" id="cmaths0006"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>&lambda;</mi><mi>i</mi></msub><mo>=</mo><munder><mi>lim</mi><mrow><mi>m</mi><mo>&RightArrow;</mo><mi>&infin;</mi></mrow></munder><mfrac><mn>1</mn><mi>m</mi></mfrac><mi>ln</mi><mo>|</mo><msubsup><mi>f</mi><mi>i</mi><mo>&prime;</mo></msubsup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>|</mo><mo>,</mo><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn><mo>,</mo><mn>2</mn><mo>,</mo><mo>...</mo><mo>,</mo><mi>m</mi><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000906236980000032.GIF" wi="694" he="127" /></maths>c、利用从局放超声直达波与混叠波的模型提取的多组特征数据对BP人工神经网络进行训练。
地址 071003 河北省保定市永华北大街619号