发明名称 气体钻井随钻分析地层岩性的方法
摘要 本发明提供了一种气体钻井随钻分析地层岩性的方法,可对气体钻井返出的岩屑进行快速准确分析。该方法主要包括确定岩屑迟到时间,获取岩屑,现场X射线衍射分析并判断岩性。该方法可在钻井现场快速获取岩层中矿物组份的数据。与现有技术相比,不仅显著缩短了岩屑样品分析周期,使岩性判断极为快速,而且提高了岩性判断的准确性。并且,上述方法可实现随钻井进度实时分析,实时得出地层岩性剖面,可将岩性判断马上反馈给钻井现场技术人员,使现场技术人员可根据岩性判断及时采取相应措施避免钻井事故的发生。
申请公布号 CN102720489B 申请公布日期 2014.10.29
申请号 CN201210195873.3 申请日期 2012.06.14
申请人 西南石油大学 发明人 李皋;孟英峰;刘厚彬;万里平;魏纳;陈一健;李永杰;汪传磊;刘博伟;严俊涛;刘金龙
分类号 E21B49/02(2006.01)I;E21B49/00(2006.01)I;G01N23/20(2006.01)I 主分类号 E21B49/02(2006.01)I
代理机构 成都虹桥专利事务所(普通合伙) 51124 代理人 刘世平
主权项 气体钻井随钻分析地层岩性的方法,其特征是:确定岩屑迟到时间;根据岩屑迟到时间获取对应井深的岩屑,其中,岩屑获取是按钻井深度由浅至深每钻1至2米获取一次岩屑;每次岩屑获取后在钻井现场对岩屑进行X射线衍射分析获得岩屑的X射线衍射数据,通过X射线衍射数据在钻井现场判断岩性:先根据X射线衍射数据获得X射线衍射图谱,然后将X射线衍射图谱与矿物组分数据库进行对比获得岩屑的矿物组份,根据获得的矿物组份判断岩性;所述岩屑迟到时间通过以下模型计算确定:(1)气体钻井流动理论模型:①气体在钻杆内的流动方程:质量守恒方程:<maths num="0001" id="cmaths0001"><math><![CDATA[<mrow><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>&rho;</mi></mrow><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>t</mi></mrow></mfrac><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mrow><mo>(</mo><mi>&rho;V</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mn>0</mn><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000011.GIF" wi="397" he="124" /></maths>动量守恒方程:<maths num="0002" id="cmaths0002"><math><![CDATA[<mrow><mi>&rho;</mi><mfrac><mi>DV</mi><mi>Dt</mi></mfrac><mo>=</mo><mi>&rho;g</mi><mo>-</mo><mo>&dtri;</mo><mi>p</mi><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mn>2</mn><mi>&mu;</mi><mo>[</mo><msub><mi>&epsiv;</mi><mi>ij</mi></msub><mo>]</mo><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mrow><mo>(</mo><mi>&lambda;</mi><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mi>V</mi><mo>)</mo></mrow><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000012.GIF" wi="891" he="129" /></maths>能量守恒方程:<maths num="0003" id="cmaths0003"><math><![CDATA[<mrow><mi>&rho;</mi><mfrac><mi>De</mi><mi>Dt</mi></mfrac><mo>=</mo><mo>&dtri;</mo><mrow><mo>(</mo><mi>k</mi><mo>&dtri;</mo><mi>T</mi><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><mi>&phi;</mi><mo>-</mo><mi>p</mi><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mi>V</mi><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000013.GIF" wi="633" he="126" /></maths>②气体钻井环空流动方程:气相:<maths num="0004" id="cmaths0004"><math><![CDATA[<mrow><mfrac><mrow><mi>d</mi><mrow><mo>(</mo><mi>A</mi><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>&phi;</mi><mi>g</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>g</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mrow><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mn>0</mn><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000014.GIF" wi="442" he="136" /></maths>固相:<maths num="0005" id="cmaths0005"><math><![CDATA[<mrow><mfrac><mrow><mi>d</mi><mrow><mo>(</mo><mi>A</mi><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>&phi;</mi><mi>s</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>s</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mrow><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mn>0</mn><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000015.GIF" wi="450" he="130" /></maths>混合相:<maths num="0006" id="cmaths0006"><math><![CDATA[<mrow><mfrac><mi>d</mi><mi>dx</mi></mfrac><mo>[</mo><mi>A</mi><mo>&CenterDot;</mo><mrow><mo>(</mo><msub><mi>&phi;</mi><mi>g</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>g</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub><mo>+</mo><msub><mi>&phi;</mi><mi>s</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>s</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>]</mo><mo>=</mo><mn>0</mn><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000016.GIF" wi="738" he="130" /></maths>③环空动量方程:气相:<maths num="0007" id="cmaths0007"><math><![CDATA[<mrow><mfrac><msub><mi>dv</mi><mi>g</mi></msub><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mfrac><mn>1</mn><msub><mi>Q</mi><mi>mg</mi></msub></mfrac><mfrac><mrow><mi>d</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>p</mi><mi>g</mi></msub><mi>A</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mi>dx</mi></mfrac><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>Re</mi></msub><msub><mi>t</mi><mi>v</mi></msub></mfrac><mfrac><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub><msub><mi>Q</mi><mi>mg</mi></msub></mfrac><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mn>1</mn><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>g</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub><mi>D</mi></mfrac><mo>-</mo><mfrac><mi>g</mi><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub></mfrac><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000017.GIF" wi="1067" he="154" /></maths>固相:<maths num="0008" id="cmaths0008"><math><![CDATA[<mrow><mfrac><msub><mi>dv</mi><mi>s</mi></msub><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mfrac><mn>1</mn><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub></mfrac><mfrac><mrow><mi>d</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>p</mi><mi>s</mi></msub><mi>A</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>pe</mi></msub><msub><mi>t</mi><mi>v</mi></msub></mfrac><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mn>1</mn><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>s</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub><mi>D</mi></mfrac><mo>-</mo><mfrac><mi>g</mi><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mfrac><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000018.GIF" wi="947" he="148" /></maths>混合相:<maths num="0009" id="cmaths0009"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>Q</mi><mi>mg</mi></msub><mfrac><msub><mi>dv</mi><mi>g</mi></msub><mi>dx</mi></mfrac><mo>+</mo><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub><mfrac><msub><mi>dv</mi><mi>s</mi></msub><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mi>A</mi><mfrac><mi>dp</mi><mi>dx</mi></mfrac><mo>-</mo><mi>p</mi><mfrac><mi>dA</mi><mi>dx</mi></mfrac><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>g</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><mrow><msub><mi>Q</mi><mi>mg</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub></mrow><mi>D</mi></mfrac><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>s</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><mrow><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mrow><mi>D</mi></mfrac><mo>-</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>m</mi></msub><mi>Ag</mi><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000019.GIF" wi="1331" he="136" /></maths>④环空能量方程:气相:<maths num="0010" id="cmaths0010"><math><![CDATA[<mrow><mfrac><msub><mi>de</mi><mi>g</mi></msub><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mfrac><mrow><msub><mi>f</mi><mi>pe</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub></mrow><msub><mi>t</mi><mi>v</mi></msub></mfrac><mfrac><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub><mi>Q</mi></mfrac><msup><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mn>1</mn><mo>)</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>g</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><msubsup><mi>v</mi><mi>g</mi><mn>2</mn></msubsup><mi>D</mi></mfrac><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>c</mi><mi>s</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mfrac><mfrac><msub><mi>N</mi><mi>&mu;</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><mrow><msub><mi>T</mi><mi>g</mi></msub><mo>-</mo><msub><mi>T</mi><mi>s</mi></msub></mrow><msub><mi>t</mi><mi>T</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mi>g</mi><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA00005024605200000110.GIF" wi="1132" he="156" /></maths>固相:<maths num="0011" id="cmaths0011"><math><![CDATA[<mrow><mfrac><msub><mi>de</mi><mi>s</mi></msub><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mfrac><mrow><msub><mi>f</mi><mi>pe</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mrow><msub><mi>t</mi><mi>v</mi></msub></mfrac><mfrac><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub><msub><mi>Q</mi><mi>mg</mi></msub></mfrac><msup><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mi>v</mi><mi>g</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mn>1</mn><mo>)</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>s</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><msubsup><mi>v</mi><mi>s</mi><mn>2</mn></msubsup><mi>D</mi></mfrac><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>c</mi><mi>s</mi></msub><msub><mi>v</mi><mi>s</mi></msub></mfrac><mfrac><msub><mi>N</mi><mi>&mu;</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><mrow><msub><mi>T</mi><mi>g</mi></msub><mo>-</mo><msub><mi>T</mi><mi>s</mi></msub></mrow><msub><mi>t</mi><mi>T</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mi>g</mi><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000021.GIF" wi="1109" he="156" /></maths>混合相:<maths num="0012" id="cmaths0012"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>Q</mi><mi>mg</mi></msub><mfrac><msub><mi>de</mi><mi>g</mi></msub><mi>dx</mi></mfrac><mo>+</mo><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub><mfrac><msub><mi>de</mi><mi>s</mi></msub><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>g</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><mrow><msub><mi>Q</mi><mi>mg</mi></msub><msubsup><mi>v</mi><mi>g</mi><mn>2</mn></msubsup></mrow><mi>D</mi></mfrac><mo>-</mo><mfrac><msub><mi>f</mi><mi>s</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><mfrac><mrow><msub><mi>Q</mi><mi>ms</mi></msub><msubsup><mi>v</mi><mi>s</mi><mn>2</mn></msubsup></mrow><mi>D</mi></mfrac><mo>-</mo><mi>g</mi><msub><mi>Q</mi><mi>mgs</mi></msub><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000022.GIF" wi="1046" he="143" /></maths>其中,g──重力加速度,m/s<sup>2</sup>;μ=μ(p、T)──粘性系数,mPa·s;λ=λ(p、T)──体膨胀粘性系数;k=k(p、T)──热传导系数;p=p(x,y,z,t)──压力函数;ρ=ρ(x,y,z,t)──密度函数;v=v(x,y,z,t)──速度矢函数;e=e(x,y,z,t)──内能函数;φ=φ(x,y,z,t)──耗散功;T=T(x,y,z,t)──温度函数;<maths num="0013" id="cmaths0013"><math><![CDATA[<mrow><mo>[</mo><msub><mi>&epsiv;</mi><mi>ij</mi></msub><mo>]</mo><mo>=</mo><mfenced open='[' close=']'><mtable><mtr><mtd><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>1</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>1</mn></msub></mfrac></mtd><mtd><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>2</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>1</mn></msub></mfrac><mo>+</mo><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>v</mi><mn>1</mn></msub></mrow><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>2</mn></msub></mfrac><mo>)</mo></mrow></mtd><mtd><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>1</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>3</mn></msub></mfrac><mo>+</mo><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>3</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>1</mn></msub></mfrac><mo>)</mo></mrow></mtd></mtr><mtr><mtd><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>2</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>1</mn></msub></mfrac><mo>+</mo><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>1</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>2</mn></msub></mfrac><mo>)</mo></mrow></mtd><mtd><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>2</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>2</mn></msub></mfrac></mtd><mtd><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>3</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>2</mn></msub></mfrac><mo>+</mo><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>2</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>3</mn></msub></mfrac><mo>)</mo></mrow></mtd></mtr><mtr><mtd><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><mrow><mo>(</mo><mfrac><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>v</mi></mrow><mn>1</mn></msub><msub><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>x</mi></mrow><mn>3</mn></msub></mfrac><mo>+</mo><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>v</mi><mn>3</mn></msub></mrow><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>x</mi><mn>1</mn></msub></mrow></mfrac><mo>)</mo></mrow></mtd><mtd><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><mrow><mo>(</mo><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>v</mi><mn>3</mn></msub></mrow><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>x</mi><mn>2</mn></msub></mrow></mfrac><mo>+</mo><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>v</mi><mn>2</mn></msub></mrow><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>x</mi><mn>3</mn></msub></mrow></mfrac><mo>)</mo></mrow></mtd><mtd><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>v</mi><mn>3</mn></msub></mrow><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>x</mi><mn>3</mn></msub></mrow></mfrac></mtd></mtr></mtable></mfenced></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000023.GIF" wi="1156" he="458" /></maths>──应变张量;x、y、z为三维坐标系的三个坐标轴,其中z代表井的轴向,x和y代表与井的横截面上的两个相互垂直的方向;t为时间;A为环空截面积;Q为总流量;Qms为岩屑的质量流量;Qmg为气体的质量流量;Qmgs为环空中气体与固体颗粒混合物质流量;Vg为岩屑速度;Vs为气体速度;f为摩阻系数;f<sub>RE</sub>为气动阻力修正系数;f<sub>PE</sub>为岩屑运动阻力修正系数;t<sub>v</sub>为速度松弛时间;Cs为岩屑浓度;Nμ为努赛尔数;t<sub>T</sub>为温度松弛时间;(2)井内温度动态分布方程:井内流体流动与地层传热的三维瞬态模型如下:<maths num="0014" id="cmaths0014"><math><![CDATA[<mrow><mfenced open='{' close=''><mtable><mtr><mtd><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>&rho;</mi></mrow><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>t</mi></mrow></mfrac><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mrow><mo>(</mo><mi>&rho;V</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mn>0</mn></mtd></mtr><mtr><mtd><mfrac><mo>&PartialD;</mo><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>t</mi></mrow></mfrac><mrow><mo>(</mo><mi>&rho;V</mi><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mrow><mo>(</mo><mi>&rho;VV</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mi>&rho;f</mi><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mover><mi>P</mi><mo>~</mo></mover></mtd></mtr><mtr><mtd><mfrac><mo>&PartialD;</mo><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>t</mi></mrow></mfrac><mrow><mo>(</mo><msub><mi>&rho;c</mi><mi>p</mi></msub><mi>T</mi><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mrow><mo>(</mo><msub><mi>&rho;c</mi><mi>p</mi></msub><mi>TV</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mo>[</mo><mfrac><mi>&lambda;</mi><msub><mi>c</mi><mi>p</mi></msub></mfrac><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mrow><mo>(</mo><msub><mi>c</mi><mi>p</mi></msub><mi>T</mi><mo>)</mo></mrow><mo>]</mo><mo>+</mo><msub><mi>S</mi><mi>T</mi></msub></mtd></mtr></mtable></mfenced><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000031.GIF" wi="1104" he="436" /></maths>S<sub>T</sub>为能量方程的源项,其具体表达式为:<maths num="0015" id="cmaths0015"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>S</mi><mi>T</mi></msub><mo>=</mo><mi>&rho;T</mi><mfrac><msub><mi>Dc</mi><mi>p</mi></msub><mi>Dt</mi></mfrac><mo>-</mo><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><mrow><mo>(</mo><mfrac><mi>&lambda;</mi><msub><mi>c</mi><mi>p</mi></msub></mfrac><mi>T</mi><mo>&dtri;</mo><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>c</mi><mi>p</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><mover><mi>T</mi><mo>~</mo></mover><mo>&dtri;</mo><mi>V</mi><mo>+</mo><msub><mi>q</mi><mi>s</mi></msub><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000032.GIF" wi="965" he="152" /></maths>其中:ρ——介质密度,kg/m<sup>3</sup>;V——钻井液在井筒内的速度矢量,m/s;f——单位质量的质量力矢量,N;<img file="FDA0000502460520000037.GIF" wi="36" he="84" />——钻井液在井筒内的流动的应力张量;<img file="FDA0000502460520000038.GIF" wi="36" he="79" />——钻井液在井筒内的流动的偏应力张量;c<sub>p</sub>——介质定压比热容,J/(kg·K);λ——介质导热系数;q<sub>s</sub>——单位体积计算域内热源,J/m<sup>3</sup>;t———时间,s;T———温度;(3)环空颗粒运动方程:颗粒运动的矢量方程:<maths num="0016" id="cmaths0016"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>&rho;</mi><mi>s</mi></msub><mfrac><mi>&pi;</mi><mn>6</mn></mfrac><msubsup><mi>d</mi><mi>s</mi><mn>3</mn></msubsup><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><mover><msub><mi>V</mi><mi>s</mi></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover></mrow><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>t</mi></mrow></mfrac><mfrac><mi>&pi;</mi><mn>4</mn></mfrac><msubsup><mi>d</mi><mi>s</mi><mn>2</mn></msubsup><mfrac><msub><mi>C</mi><mi>D</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><msub><mi>&rho;</mi><mi>g</mi></msub><msup><mrow><mo>(</mo><mover><msub><mi>V</mi><mi>g</mi></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>-</mo><mover><msub><mi>V</mi><mi>s</mi></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>)</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mo>-</mo><mfrac><mi>&pi;</mi><mn>6</mn></mfrac><msubsup><mi>d</mi><mi>s</mi><mn>3</mn></msubsup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>s</mi></msub><mo>-</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>g</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mi>sin</mi><mi>&alpha;</mi><mo>-</mo><mfrac><mi>&pi;</mi><mn>6</mn></mfrac><msubsup><mi>d</mi><mi>s</mi><mn>3</mn></msubsup><mo>&dtri;</mo><mi>p</mi><mo>+</mo><mi>&Sigma;</mi><mover><mi>F</mi><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000033.GIF" wi="1517" he="142" /></maths>将二维流场简化为一维流场,则矢量方程简化为下列标量方程:<maths num="0017" id="cmaths0017"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>&rho;</mi><mi>s</mi></msub><mfrac><mi>&pi;</mi><mn>6</mn></mfrac><msubsup><mi>d</mi><mi>s</mi><mn>3</mn></msubsup><mfrac><mrow><mo>&PartialD;</mo><msub><mi>V</mi><mi>s</mi></msub></mrow><mrow><mo>&PartialD;</mo><mi>t</mi></mrow></mfrac><mo>=</mo><mfrac><mi>&pi;</mi><mn>4</mn></mfrac><msubsup><mi>d</mi><mi>s</mi><mn>2</mn></msubsup><mfrac><msub><mi>C</mi><mi>D</mi></msub><mn>2</mn></mfrac><msub><mi>&rho;</mi><mi>g</mi></msub><msup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>V</mi><mi>g</mi></msub><mo>-</mo><msub><mi>V</mi><mi>s</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mo>-</mo><mfrac><mi>&pi;</mi><mn>6</mn></mfrac><msubsup><mi>d</mi><mi>s</mi><mn>3</mn></msubsup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>s</mi></msub><mo>-</mo><msub><mi>&rho;</mi><mi>g</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mfrac><mi>&pi;</mi><mn>6</mn></mfrac><msubsup><mi>d</mi><mi>s</mi><mn>3</mn></msubsup><mfrac><mi>dp</mi><mi>dz</mi></mfrac><mo>+</mo><mi>&Sigma;</mi><msub><mi>F</mi><mi>z</mi></msub><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000034.GIF" wi="1433" he="129" /></maths>其中:<maths num="0018" id="cmaths0018"><math><![CDATA[<mrow><mover><msub><mi>V</mi><mi>s</mi></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>=</mo><mover><msub><mi>V</mi><mi>s</mi></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>,</mo><mi>y</mi><mo>,</mo><mi>z</mi><mo>,</mo><mi>t</mi><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000035.GIF" wi="331" he="83" /></maths>—颗粒速度矢;<maths num="0019" id="cmaths0019"><math><![CDATA[<mrow><mover><msub><mi>V</mi><mi>g</mi></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>=</mo><mover><msub><mi>V</mi><mi>g</mi></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>,</mo><mi>y</mi><mo>,</mo><mi>z</mi><mo>,</mo><mi>t</mi><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000036.GIF" wi="343" he="89" /></maths>—气流速度矢;p(x,y,z,t)—压力场;<img file="FDA0000502460520000039.GIF" wi="63" he="70" />—压力梯度;<img file="FDA0000502460520000041.GIF" wi="52" he="76" />—重力加速度矢,<img file="FDA0000502460520000042.GIF" wi="215" he="76" /><img file="FDA0000502460520000043.GIF" wi="51" he="69" />—力;ρ<sub>s</sub>—颗粒密度;ρ<sub>g</sub>—气体密度,<img file="FDA0000502460520000044.GIF" wi="285" he="133" />p<sub>g</sub>为气体压力,M为气体的分子量,R为气体常数8.31,T为温度,T需要根据(2)井内温度动态分布方程确定;d<sub>s</sub>—颗粒直径;<maths num="0020" id="cmaths0020"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>C</mi><mi>D</mi></msub><mo>=</mo><mfrac><mn>24</mn><mi>Re</mi></mfrac><mo>,</mo><mi>Re</mi><mo>=</mo><msub><mi>d</mi><mi>s</mi></msub><mo>|</mo><msub><mi>V</mi><mi>s</mi></msub><mo>-</mo><msub><mi>V</mi><mi>g</mi></msub><mo>|</mo><mo>/</mo><mi>&mu;</mi><mo>,</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000045.GIF" wi="662" he="140" /></maths>μ为气体动力粘度;根据上述(1)气体钻井流动理论模型、(2)井内温度动态分布方程和(3)环空颗粒运动方程可确定岩屑的上返速度与井深的对应关系;计算迟到时间时,可将全井段分成i个微元,由于计算时划分的微元相对全井段极小,岩屑在微元内匀速运动,由此,可计算岩屑流经微元体所需的时间:<maths num="0021" id="cmaths0021"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>&Delta;t</mi><mi>i</mi></msub><mo>=</mo><mfrac><mi>&Delta;h</mi><msub><mi>v</mi><mi>i</mi></msub></mfrac><mo>;</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000046.GIF" wi="214" he="141" /></maths>然后,分别求出岩屑经过每个微元中所需时间,迭代求和即可得岩屑迟到时间t:<maths num="0022" id="cmaths0022"><math><![CDATA[<mrow><mi>t</mi><mo>=</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>n</mi></munderover><msub><mi>&Delta;t</mi><mi>i</mi></msub><mo>.</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000502460520000047.GIF" wi="230" he="135" /></maths>
地址 610500 四川省成都市新都区新都大道8号