发明名称 一种融合脑电和心电信号的疲劳驾驶检测方法
摘要 本发明涉及一种融合脑电和心电信号的疲劳驾驶检测方法。本发明通过16通道的gUSBamp放大器获取脑电和心电的原始数据,提取脑电的功率谱特征数据—脑电疲劳指数<img file="dest_path_image002.GIF" wi="50" he="26" />和<img file="dest_path_image004.GIF" wi="32" he="26" />、脑电的相位同步特征数据—Pz‑Fz和P3‑P4在delta频段的MPC、心电的时域特征数据—HR和心电的频域特征数据—LF/HF后,直接将脑电心电特征数据在特征数据层面上直接融合,再利用SVM进行分类。本发明强调决策信息的全面性,融合特征的分类效果总体上比单种特征好,运用两种正交的生理指标来检测驾驶疲劳,有助于提高检测的准确率。
申请公布号 CN104127195B 申请公布日期 2016.10.05
申请号 CN201410366036.1 申请日期 2014.07.29
申请人 杭州电子科技大学 发明人 孔万增;周凌霄;周慧敏;徐飞鹏;周展鹏
分类号 A61B5/18(2006.01)I 主分类号 A61B5/18(2006.01)I
代理机构 杭州求是专利事务所有限公司 33200 代理人 杜军
主权项 一种融合脑电和心电信号的疲劳驾驶检测方法,其特征在于该方法包括以下步骤:首先计算脑电的功率谱特征数据和相位同步特征数据,具体是:通过gUSBamp放大器来记录Fz、Pz、Oz、Fp1、Fp2、F7、F3、F4、F8、C3、C4、P7、P3、P4和P8这15个通道的原始数据;脑电数据的处理单位为1s,选取F3、Fz、F4、P3、Pz和P4这6个通道的脑电原始数据x(n)={x(0),x(1),...,x(N‑1)},采用Welch法进行功率谱估计,选择汉宁窗函数w(n)进行窗处理,则计算通道w的M频段的功率谱估计为:<maths num="0001"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>I</mi><mi>M</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>w</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mn>1</mn><mi>MU</mi></mfrac><msup><mrow><mo>|</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>n</mi><mo>=</mo><mn>0</mn></mrow><mrow><mi>M</mi><mo>-</mo><mn>1</mn></mrow></munderover><mi>x</mi><mrow><mo>(</mo><mi>n</mi><mo>)</mo></mrow><mi>w</mi><mrow><mo>(</mo><mi>n</mi><mo>)</mo></mrow><msup><mi>e</mi><mrow><mo>-</mo><mi>jwn</mi></mrow></msup><mo>|</mo></mrow><mn>2</mn></msup></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000011.GIF" wi="680" he="159" /></maths>其中归一化因子为:<maths num="0002"><math><![CDATA[<mrow><mi>U</mi><mo>=</mo><mfrac><mn>1</mn><mi>M</mi></mfrac><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>n</mi><mo>=</mo><mn>0</mn></mrow><mrow><mi>M</mi><mo>-</mo><mn>1</mn></mrow></munderover><msup><mi>w</mi><mn>2</mn></msup><mrow><mo>(</mo><mi>n</mi><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000012.GIF" wi="352" he="139" /></maths>由此可分别计算得到通道w的α,β和θ频段功率谱估计为I<sub>α</sub>(w),I<sub>β</sub>(w)和I<sub>θ</sub>(w),其中w为F3、Fz、F4、P3、Pz、P4;则,脑电的功率谱特征数据——脑电疲劳指数为:<maths num="0003"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>F</mi><mrow><mrow><mo>(</mo><mi>&theta;</mi><mo>+</mo><mi>&alpha;</mi><mo>)</mo></mrow><mo>/</mo><mi>&beta;</mi></mrow></msub><mo>=</mo><mfrac><mn>1</mn><mn>6</mn></mfrac><munder><mi>&Sigma;</mi><mi>w</mi></munder><mfrac><mrow><msub><mi>I</mi><mi>&theta;</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>w</mi><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><msub><mi>I</mi><mi>&alpha;</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>w</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><msub><mi>I</mi><mi>&beta;</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>w</mi><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000013.GIF" wi="595" he="146" /></maths> w=F3、Fz、F4、P3、Pz、P4<maths num="0004"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>F</mi><mrow><mi>&beta;</mi><mo>/</mo><mi>&alpha;</mi></mrow></msub><mo>=</mo><mfrac><mn>1</mn><mn>6</mn></mfrac><munder><mi>&Sigma;</mi><mi>w</mi></munder><mfrac><mrow><msub><mi>I</mi><mi>&beta;</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>w</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><msub><mi>I</mi><mi>&alpha;</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>w</mi><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000014.GIF" wi="379" he="147" /></maths> w=F3、Fz、F4、P3、Pz、P4选取Pz‑Fz、P3‑P4这2对电极通道的脑电原始数据,则脑电相位同步特征数据—Pz‑Fz和P3‑P4的delta频段的平均相位相干性为:<maths num="0005"><math><![CDATA[<mrow><mi>&lambda;</mi><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>,</mo><mi>y</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mn>1</mn><mi>N</mi></mfrac><mo>|</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>k</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>N</mi></munderover><msup><mi>e</mi><mrow><mi>i</mi><mrow><mo>(</mo><msubsup><mi>&theta;</mi><mi>x</mi><mi>H</mi></msubsup><mrow><mo>(</mo><mi>k&Delta;t</mi><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><msubsup><mi>&theta;</mi><mi>y</mi><mi>H</mi></msubsup><mrow><mo>(</mo><mi>k&Delta;t</mi><mo>)</mo></mrow><mo>)</mo></mrow></mrow></msup><mo>|</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000015.GIF" wi="627" he="154" /></maths>其中,Δt为采样周期,N为样本点数,θ<sup>H</sup>(kΔt)为在k个采样周期后的信号的瞬时相位,λ的取值范围是[0,1],若λ=0,表明信号x(t)和y(t)相位完全不同步,若λ=1则表明信号x(t)和y(t)相位完全同步;然后计算心电时域特征数据和频域特征数据,具体是:心电信号的原始数据采集是利用通过16通道的gUSBamp放大器的没有用到的最后一个通道得到;一个典型的心电信号包含着P波、QRS波和T波;其中QRS波是最明显的,包含着许多跟心脏状态有关的信息;由于R波具有变化快,幅度大,持续时间短特征,采用差分阈值法来进行R波的监测;对于得到的滤波后的心电信号X(i),i=1,2,...,计算一阶差分和二阶差分为:f′(i)=[X(i+1)‑X(i‑1)]/2f″<sub>i</sub>(i)=[f′(i+1)‑f′(i‑1)]/2把一阶差分和二阶差分相结合得:F(i)=f′(i)×f′<sub>max</sub>+f″(i)×f″<sub>max</sub>给定的阈值为:R<sub>thr</sub>=C×f<sub>max</sub>其中,C为经验参数,f<sub>max</sub>为F(i)最大值;若存在连续的F(i)>R<sub>thr</sub>,则在R点附近存在一个QRS波,在R点附近查找振幅绝对值最大值点,即为R波的波峰点;计算窗口时间100s内所有RR期间的平均值为:<maths num="0006"><math><![CDATA[<mrow><mi>mean</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>RR</mi><mi>interval</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mn>1</mn><mn>100</mn></mfrac><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>100</mn></mrow></munderover><msub><mi>RR</mi><mi>interval</mi></msub></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000021.GIF" wi="690" he="139" /></maths>则,心电的时域特征数据—心率HR为:<maths num="0007"><math><![CDATA[<mrow><mi>HR</mi><mo>=</mo><mfrac><mn>60</mn><mrow><mi>mean</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>RR</mi><mi>interval</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000022.GIF" wi="463" he="139" /></maths>10s为窗口前移步长,即重叠窗口为90s,重复计算HR,得到驾驶过程中的心率数据;对于心电数据样本时间序列X(t<sub>j</sub>),j=1,2,3,...,N,采用Lomb‑Scargle周期图法,计算频率f的周期信号功率为:<maths num="0008"><math><![CDATA[<mrow><msub><mi>P</mi><mi>x</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>f</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mn>1</mn><mrow><mn>2</mn><mi>N</mi></mrow></mfrac><mo>{</mo><mfrac><msup><mrow><mo>[</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>j</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>N</mi></munderover><mi>X</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>t</mi><mi>j</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mi>cos</mi><mn>2</mn><mi>&pi;f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>t</mi><mi>j</mi></msub><mo>-</mo><mi>&tau;</mi><mo>)</mo></mrow><mo>]</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mrow><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>j</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>N</mi></munderover><msup><mi>cos</mi><mn>2</mn></msup><mn>2</mn><mi>&pi;f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>t</mi><mi>j</mi></msub><mo>-</mo><mi>&tau;</mi><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac><mo>+</mo><mfrac><msup><mrow><mo>[</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>j</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>N</mi></munderover><mi>X</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>t</mi><mi>j</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mi>sin</mi><mn>2</mn><mi>&pi;f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>t</mi><mi>j</mi></msub><mo>-</mo><mi>&tau;</mi><mo>)</mo></mrow><mo>]</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mrow><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>j</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>N</mi></munderover><msup><mi>sin</mi><mn>2</mn></msup><mn>2</mn><mi>&pi;f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>t</mi><mi>j</mi></msub><mo>-</mo><mi>&tau;</mi><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac><mo>}</mo></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000031.GIF" wi="1011" he="250" /></maths>其中,t<sub>j</sub>是样本时间,N是样本总数,τ是时间平移变量;计算低频LF的周期信号功率为:<maths num="0009"><math><![CDATA[<mrow><mi>LF</mi><mo>=</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>f</mi><mo>=</mo><mn>0.04</mn></mrow><mn>0.14</mn></munderover><msub><mi>P</mi><mi>x</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>f</mi><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000032.GIF" wi="327" he="147" /></maths>其中:低频的频率范围为0.04~0.14Hz;计算高频HF的周期信号功率为:<maths num="0010"><math><![CDATA[<mrow><mi>HF</mi><mo>=</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>f</mi><mo>=</mo><mn>0.15</mn></mrow><mn>0.4</mn></munderover><msub><mi>P</mi><mi>x</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>f</mi><mo>)</mo></mrow></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000033.GIF" wi="335" he="146" /></maths>其中:高频的频率范围为0.15~0.4Hz;则,心电的频域特征数据为:LF/HF;在上述计算脑电和心电特征数据时,脑电特征提取的窗口为1s,而心电特征的窗口为100s;为了便于脑电和心电信号的直接比较和融合,对100s内的脑电特征取其均值作为脑电100s的特征数据,以便与心电特征对应;最后将得到的脑电和心电特征数据整理为:(x<sub>i</sub>,y<sub>i</sub>),i=1,...,n,x∈R<sup>d</sup>,y∈{+1,‑1}其中“+1”表示疲劳时的脑电或心电数据,“‑1”表示清醒时的脑电或心电数据,并将得到的脑电和心电特征数据作为SVM进行分类的样本数据;由于脑电和心电数据的特征向量在输入空间R<sup>d</sup>中线性不可分,非线性SVM通过非线性映射函数:φ:R<sup>d</sup>→H将特征向量x∈R<sup>d</sup>映射到高维欧几里得空间H;在非线性SVM情况下,两分类的最优分类面的方程为:φ(x)·w+b=0之后将问题转化为以下的最优解问题:<maths num="0011"><math><![CDATA[<mfenced open='' close=''><mtable><mtr><mtd><mi>min</mi></mtd><mtd><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><msup><mrow><mo>|</mo><mo>|</mo><mi>w</mi><mo>|</mo><mo>|</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mo>+</mo><mi>C</mi><mrow><mo>(</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>n</mi></munderover><msub><mi>&xi;</mi><mi>i</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mtd></mtr></mtable></mfenced>]]></math><img file="FDA0000545554310000041.GIF" wi="539" he="136" /></maths><img file="FDA0000545554310000042.GIF" wi="807" he="470" />最优分类面问题转化为对偶问题:<maths num="0012"><math><![CDATA[<mfenced open='' close=''><mtable><mtr><mtd><mi>min</mi></mtd><mtd><mi>Q</mi><mrow><mo>(</mo><mi>a</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>i</mi><mo>,</mo><mi>j</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>n</mi></munderover><msub><mi>a</mi><mi>i</mi></msub><msub><mi>a</mi><mi>j</mi></msub><msub><mi>y</mi><mi>i</mi></msub><msub><mi>y</mi><mi>j</mi></msub><mi>K</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>x</mi><mi>j</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>n</mi></munderover><msub><mi>a</mi><mi>i</mi></msub></mtd></mtr></mtable></mfenced>]]></math><img file="FDA0000545554310000043.GIF" wi="931" he="137" /></maths><maths num="0013"><math><![CDATA[<mrow><mi>s</mi><mo>.</mo><mi>t</mi><mo>.</mo><mfenced open='{' close=''><mtable><mtr><mtd><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>n</mi></munderover><msub><mi>y</mi><mi>i</mi></msub><msub><mi>a</mi><mi>i</mi></msub><mo>=</mo><mn>0</mn></mtd></mtr><mtr><mtd><mn>0</mn><mo>&le;</mo><msub><mi>a</mi><mi>i</mi></msub><mo>&le;</mo><mi>C</mi><mo>,</mo><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn><mo>,</mo><mo>.</mo><mo>.</mo><mo>.</mo><mo>,</mo><mi>n</mi></mtd></mtr><mtr><mtd><mi>K</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><msub><mi>x</mi><mi>j</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mi>&phi;</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>&CenterDot;</mo><mi>&phi;</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>j</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mi>exp</mi><mo>{</mo><mo>-</mo><mfrac><msup><mrow><mo>|</mo><mi>x</mi><mo>-</mo><mi>y</mi><mo>|</mo></mrow><mn>2</mn></msup><mrow><mn>2</mn><msup><mi>&sigma;</mi><mn>2</mn></msup></mrow></mfrac><mo>}</mo></mtd></mtr><mtr><mtd><mi>w</mi><mo>=</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>N</mi></munderover><msub><mi>a</mi><mi>i</mi></msub><msub><mi>y</mi><mi>i</mi></msub><mi>&phi;</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mtd></mtr></mtable></mfenced></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000044.GIF" wi="903" he="526" /></maths>判断函数为:<maths num="0014"><math><![CDATA[<mrow><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><munderover><mi>&Sigma;</mi><mrow><mi>i</mi><mo>=</mo><mn>1</mn></mrow><mi>n</mi></munderover><msub><mi>y</mi><mi>i</mi></msub><msub><mi>a</mi><mi>i</mi></msub><mi>K</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>&CenterDot;</mo><mi>x</mi><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><mi>b</mi></mrow>]]></math><img file="FDA0000545554310000045.GIF" wi="526" he="132" /></maths><img file="FDA0000545554310000046.GIF" wi="654" he="162" />
地址 310018 浙江省杭州市下沙高教园区2号大街