发明名称 准双曲面齿轮副的设计方法
摘要 本发明公开了一种准双曲面齿轮副的设计方法,旨在克服现有技术设计准双曲面齿轮副较困难的问题。准双曲面齿轮副的设计方法包括如下步骤:1.以平面为大轮齿面的准双曲面齿轮传动形成原理;2.大轮齿面形状几何技术参数的确定;3.小轮齿面形状几何技术参数的确定;4.所述的齿轮参数是按照大轮右旋、小轮左旋的,当大轮为左旋、小轮为右旋时,所述的参数中涉及到y轴的参数都取为相反数即成。所述的大轮齿面形状几何技术参数的确定包括:表征大轮齿面形状的几何参数的定义、M点坐标、矢量的分量表达式、求解齿形单位矢量求解齿形单位矢量一侧齿面∑2的法矢量一侧齿面∑2的方程式、另侧齿面∑1的方程式、齿面∑1θ的方程式与阵列形成齿轮的轮齿步骤。
申请公布号 CN101982673A 申请公布日期 2011.03.02
申请号 CN201010530866.5 申请日期 2010.11.04
申请人 吉林大学 发明人 彭福华;张学成;杨兆军;蔡森叶
分类号 F16H1/18(2006.01)I;F16H55/08(2006.01)I;F16H55/17(2006.01)I 主分类号 F16H1/18(2006.01)I
代理机构 长春吉大专利代理有限责任公司 22201 代理人 齐安全
主权项 1.一种准双曲面齿轮副的设计方法,其特征在于,所述的准双曲面齿轮副的设计方法包括如下步骤:1)以平面为大轮齿面的准双曲面齿轮传动形成原理(1)若干个与圆锥轴线夹角为φ的平面按一定规则分布在圆锥面上,其中0°<φ<90°,形成以平面作为齿面的大轮,大轮由N个V形槽和N个V形齿组成,N取大于12的自然数;(2)以大轮齿面即平面作为产形面,按照Olivier第二法包络形成小轮齿面,构成一对共轭齿面,形成螺旋锥齿轮传动副;(3)将大轮与小轮布置成空间相错,大轮与小轮偏距为E,形成相错轴齿轮传动即准双曲面齿轮传动;2)大轮齿面形状几何技术参数的确定(1)表征大轮齿面形状的几何参数的定义建立坐标系O-XYZ,大轮的轴线与Z轴重合,设大轮齿面中点M,它位于齿轮的节锥上,过点M作Z轴的垂线定义为X轴,两轴交点为坐标原点O。与Z轴、X都垂直、且过O点的轴定义为Y轴;表征大轮几何形状的参数包括:δ.齿轮节圆锥的锥角,δ<sub>f</sub>.齿轮根锥角,δ<sub>a</sub>.齿轮面锥角,β.轮齿螺旋角,α<sub>2</sub>.左面齿形角,α<sub>1</sub>.右面齿形角,L<sub>m</sub>.齿宽中点节锥母线长,z.齿数,θ.齿面回转角度;(2)大轮齿面几何技术参数的确定一侧齿面∑<sub>2</sub>和另侧齿面∑<sub>1</sub>相交,交线过点M,设一侧齿面∑<sub>2</sub>的法矢量<img file="FSA00000331061500011.GIF" wi="88" he="63" />它由向量<img file="FSA00000331061500012.GIF" wi="158" he="64" />确定;设另侧齿面∑<sub>1</sub>的法矢量<img file="FSA00000331061500013.GIF" wi="86" he="62" />它由向量<img file="FSA00000331061500014.GIF" wi="160" he="63" />确定,为确定一侧齿面∑<sub>2</sub>和另侧齿面∑<sub>1</sub>的方程式需要得到M点的坐标和向量<img file="FSA00000331061500015.GIF" wi="300" he="64" />a.M点坐标在坐标系O-XYZ中M点的坐标为M(L<sub>m</sub> sinδ,0,0)                                      (1)b.矢量<img file="FSA00000331061500016.GIF" wi="44" he="64" />的分量表达式根据微分几何,主要由螺旋角决定的方向矢量<img file="FSA00000331061500017.GIF" wi="45" he="64" />的分量表达式为:<maths num="0001"><![CDATA[<math><mrow><mover><msub><mi>a</mi><mn>0</mn></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>=</mo><mrow><mo>(</mo><mo>-</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi>&delta;</mi><mo>,</mo><mi>sin</mi><mi>&beta;</mi><mo>,</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi>&delta;</mi><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>2</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>c.求解齿形单位矢量<img file="FSA00000331061500019.GIF" wi="41" he="62" />求得矢量<img file="FSA000003310615000110.GIF" wi="65" he="62" />其分量式为:<maths num="0002"><![CDATA[<math><mrow><mover><msub><mi>c</mi><mn>0</mn></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>=</mo><mrow><mo>(</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>-</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>,</mo><mo>-</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>,</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>(14)<maths num="0003"><![CDATA[<math><mrow><mrow><mi>sin</mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>+</mo><mi>sin</mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>)</mo></mrow><mi></mi><mi></mi><mi></mi></mrow></math>]]></maths>d.求解齿形单位矢量<img file="FSA00000331061500023.GIF" wi="41" he="63" />求得矢量<img file="FSA00000331061500024.GIF" wi="66" he="63" />其分量式为:<maths num="0004"><![CDATA[<math><mrow><msub><mover><mi>b</mi><mo>&RightArrow;</mo></mover><mn>0</mn></msub><mo>=</mo><mrow><mo>(</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>,</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub></mrow><mo>,</mo></mrow></math>]]></maths>(16)<maths num="0005"><![CDATA[<math><mrow><mrow><mi>sin</mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>-</mo><mi>sin</mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>)</mo></mrow><mi></mi><mi></mi><mi></mi></mrow></math>]]></maths>e.一侧齿面∑<sub>2</sub>的法矢量<img file="FSA00000331061500027.GIF" wi="58" he="63" /><maths num="0006"><![CDATA[<math><mrow><mo>|</mo><mfenced open='' close=''><mtable><mtr><mtd><mi>i</mi></mtd><mtd><mi>j</mi></mtd><mtd><mi>k</mi></mtd></mtr><mtr><mtd><mi>cos</mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>-</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub></mtd><mtd><mo>-</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub></mtd><mtd><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>+</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub></mtd></mtr><mtr><mtd><mo>-</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi>&delta;</mi></mtd><mtd><mi>sin</mi><mi>&beta;</mi></mtd><mtd><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><mi>&delta;</mi></mtd></mtr></mtable></mfenced><mo>|</mo></mrow></math>]]></maths><maths num="0007"><![CDATA[<math><mrow><mo>=</mo><mrow><mo>(</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>+</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>,</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>,</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>-</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>2</mn></msub><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>17</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths><maths num="0008"><![CDATA[<math><mrow><mo>=</mo><mover><msub><mi>n</mi><mn>02</mn></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover></mrow></math>]]></maths>f.一侧齿面∑<sub>2</sub>的方程式点M和<img file="FSA000003310615000211.GIF" wi="57" he="63" />确定一侧齿面∑<sub>2</sub>,即<img file="FSA000003310615000212.GIF" wi="163" he="64" />所确定的平面,齿面方程式n<sub>02x</sub>(x-L<sub>m</sub>sinδ)+n<sub>02y</sub>y+n<sub>02z</sub>z=0                                 (18)g.另侧齿面∑<sub>1</sub>的方程式另侧齿面∑<sub>1</sub>的法向矢量<img file="FSA000003310615000213.GIF" wi="56" he="63" /><maths num="0009"><![CDATA[<math><mrow><mo>|</mo><mfenced open='' close=''><mtable><mtr><mtd><mi>i</mi></mtd><mtd><mi>j</mi></mtd><mtd><mi>k</mi></mtd></mtr><mtr><mtd><mo>-</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi>&delta;</mi></mtd><mtd><mi>sin</mi><mi>&beta;</mi></mtd><mtd><mi>cos</mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><mi>&delta;</mi><mi></mi></mtd></mtr><mtr><mtd><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub></mtd><mtd><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub></mtd><mtd><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>-</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub></mtd></mtr></mtable></mfenced><mo>|</mo></mrow></math>]]></maths>(19)<maths num="0010"><![CDATA[<math><mrow><mo>=</mo><mrow><mo>(</mo><mo>-</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>,</mo><mo>-</mo><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>,</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><mi>sin</mi><mi></mi><mi>&beta;</mi><mi>cos</mi><mi></mi><mi>&delta;</mi><mi>cos</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mn>1</mn></msub><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths><maths num="0011"><![CDATA[<math><mrow><mo>=</mo><mover><msub><mi>n</mi><mn>01</mn></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover></mrow></math>]]></maths>根据<img file="FSA000003310615000217.GIF" wi="55" he="62" />及点M确定齿面方程式∑<sub>1</sub>:n<sub>01x</sub>(x-L<sub>m</sub> sinδ)+n<sub>01y</sub>y+n<sub>01z</sub>z=0h.齿面∑<sub>1θ</sub>的方程式另侧齿面∑<sub>1</sub>绕中心即Z轴转过一个决定了齿厚大小的角度θ即为齿面∑<sub>1θ</sub>,齿面∑<sub>1θ</sub>的法向矢量<img file="FSA000003310615000218.GIF" wi="101" he="63" /><maths num="0012"><![CDATA[<math><mrow><mover><msub><mi>n</mi><mrow><mn>01</mn><mi>&theta;</mi></mrow></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>=</mo><msub><mi>A</mi><mi>z</mi></msub><mrow><mo>(</mo><mi>&theta;</mi><mo>)</mo></mrow><mover><msub><mi>n</mi><mn>01</mn></msub><mo>&RightArrow;</mo></mover><mo>=</mo><mfenced open='(' close=')'><mtable><mtr><mtd><mi>cos</mi><mi>&theta;</mi></mtd><mtd><mo>-</mo><mi>sin</mi><mi>&theta;</mi></mtd><mtd><mn>0</mn></mtd></mtr><mtr><mtd><mi>sin</mi><mi>&theta;</mi></mtd><mtd><mi>cos</mi><mi>&theta;</mi></mtd><mtd><mn>0</mn></mtd></mtr><mtr><mtd><mn>0</mn></mtd><mtd><mn>0</mn></mtd><mtd><mn>1</mn></mtd></mtr></mtable></mfenced><mfenced open='(' close=')'><mtable><mtr><mtd><msub><mi>n</mi><mrow><mn>01</mn><mi>x</mi></mrow></msub></mtd></mtr><mtr><mtd><msub><mi>n</mi><mrow><mn>01</mn><mi>y</mi></mrow></msub></mtd></mtr><mtr><mtd><msub><mi>n</mi><mrow><mn>01</mn><mi>z</mi></mrow></msub></mtd></mtr></mtable></mfenced><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>21</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>M点绕Z轴转θ,得到:M<sub>1</sub>(L<sub>m</sub> sinδcosθ,L<sub>m</sub> sinδsinθ,0)                                     (25)<img file="FSA00000331061500031.GIF" wi="74" he="64" />与M<sub>1</sub>(L<sub>m</sub> sinδcosθ,L<sub>m</sub> sinδsinθ,0)确定的平面∑<sub>1θ</sub>方程为:n<sub>01θx</sub>(x-L<sub>m</sub> sinδcosθ)+n<sub>01θy</sub>(y-L<sub>m</sub> sinδsinθ)+n<sub>01θz</sub>z=0              (26)i.阵列形成齿轮的轮齿以齿面∑<sub>2</sub>为基准,按周期<img file="FSA00000331061500032.GIF" wi="131" he="107" />可以在节圆锥上阵列形成齿轮的轮齿,若已知齿轮的根锥角δ<sub>f</sub>、面锥角δ<sub>a</sub>、齿宽B、节圆锥大端直径D,则确定并绘制出大轮的几何形状;3)小轮齿面形状几何技术参数的确定小轮齿面几何形状是由大、小轮啮合传动过程展成的;4)以上齿轮参数是按照大轮右旋、小轮左旋的,当大轮为左旋、小轮为右旋时,以上参数中涉及到y轴的参数都取为相反数即成。
地址 130012 吉林省长春市前进大街2699号