发明名称 基于剃齿修形的啮合角计算方法
摘要 本发明公开了一种基于剃齿修形啮合角计算的史蒂芬森-牛顿类迭代法,是剃齿刀修形技术领域的首次应用,针对目前端面啮合角普遍采用近似的计算方法,可以得到啮合角值的最优解,可避免端面啮合角计算值误差所导致啮合线长的计算误差,使剃齿刀修形位置计算更为准确,有效地保证消除剃齿“齿形中凹”的工艺效果。
申请公布号 CN102699450B 申请公布日期 2014.04.30
申请号 CN201210121674.8 申请日期 2012.04.24
申请人 西安建筑科技大学 发明人 蔡安江;郭师虹;张振军
分类号 B23F21/28(2006.01)I 主分类号 B23F21/28(2006.01)I
代理机构 西安恒泰知识产权代理事务所 61216 代理人 李郑建
主权项 1.一种基于剃齿修形啮合角的计算方法,其特征在于:将被剃齿轮的各个参数设为:齿数Z<sub>1</sub>、法向模数m<sub>n1</sub>、分度圆法向压力角α<sub>n1</sub>、分度圆螺旋角β<sub>1</sub>、分度圆法向弧齿厚<img file="FDA0000466041320000011.GIF" wi="109" he="86" />渐开线终止点曲率半径ρ<sub>max1</sub>、渐开线起始点曲率半径ρ<sub>min1</sub>、剃齿超越量δ;将剃齿刀的各个参数设为:齿数Z<sub>0</sub>、法向模数m<sub>n0</sub>、分度圆法向压力角α<sub>n0</sub>、分度圆螺旋角β<sub>0</sub>、分度圆法向弧齿厚<img file="FDA0000466041320000012.GIF" wi="98" he="90" />交错轴圆柱齿轮无侧隙啮合时,节圆法向节距P<sub>jn</sub>与被剃齿轮、剃齿刀节圆的法向弧齿厚<img file="FDA0000466041320000013.GIF" wi="260" he="106" />存在以下关系:<maths num="0001"><![CDATA[<math><mrow><msub><mi>P</mi><mi>jn</mi></msub><mo>=</mo><msub><mover><mi>S</mi><mo>&cap;</mo></mover><mrow><mi>jn</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>+</mo><msub><mover><mi>S</mi><mo>&cap;</mo></mover><mrow><mi>jn</mi><mn>0</mn></mrow></msub><mo>;</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>1</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>一对螺旋齿轮啮合时,其节圆法向压力角相等,即α<sub>jn</sub>=α<sub>jn1</sub>=α<sub>jn0</sub>,其中:α<sub>jn</sub>表示节圆法向压力角;α<sub>jn1</sub>表示被剃齿轮节圆法向啮合角;α<sub>jn0</sub>表示剃齿刀节圆法向啮合角;经推导代入,式(1)可表示为:<maths num="0002"><![CDATA[<math><mrow><mi>&pi;</mi><msub><mi>m</mi><mi>n</mi></msub><mo>=</mo><msub><mover><mi>S</mi><mo>&cap;</mo></mover><mrow><mi>n</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>+</mo><msub><mover><mi>S</mi><mo>&cap;</mo></mover><mrow><mi>n</mi><mn>0</mn></mrow></msub><mo>+</mo><msub><mi>m</mi><mi>n</mi></msub><mo>[</mo><msub><mi>Z</mi><mn>1</mn></msub><msub><mi>inv&alpha;</mi><mrow><mi>t</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>+</mo><msub><mi>Z</mi><mn>0</mn></msub><msub><mi>inv&alpha;</mi><mrow><mi>t</mi><mn>0</mn></mrow></msub><mo>-</mo><msub><mi>Z</mi><mn>1</mn></msub><msub><mi>inv&alpha;</mi><mrow><mi>jt</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>-</mo><msub><mi>Z</mi><mn>0</mn></msub><mi>inv</mi><mrow><mo>(</mo><mi>arcsin</mi><mrow><mo>(</mo><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mrow><mi>jt</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mfrac><mrow><mi>cos</mi><msub><mi>&beta;</mi><mrow><mi>b</mi><mn>1</mn></mrow></msub></mrow><mrow><mi>cos</mi><msub><mi>&beta;</mi><mrow><mi>b</mi><mn>0</mn></mrow></msub></mrow></mfrac><mo>)</mo></mrow><mo>)</mo></mrow><mo>]</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>2</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>式中:m<sub>n</sub>-法向模数;inv(*)-渐开线函数;α<sub>t1</sub>-被剃齿轮端面啮合角;α<sub>t0</sub>-剃齿刀端面啮合角;α<sub>jt1</sub>-被剃齿轮节圆端面啮合角;β<sub>b1</sub>-被剃齿轮基圆螺旋角;β<sub>b0</sub>-剃齿刀基圆螺旋角;令:<maths num="0003"><![CDATA[<math><mrow><mfenced open='' close=''><mtable><mtr><mtd><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>&alpha;</mi><mrow><mi>jt</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><msub><mover><mi>S</mi><mo>&cap;</mo></mover><mrow><mi>n</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>+</mo><msub><mover><mi>S</mi><mo>&cap;</mo></mover><mrow><mi>n</mi><mn>0</mn></mrow></msub></mtd></mtr><mtr><mtd><mo>+</mo><msub><mi>m</mi><mi>n</mi></msub><mo>[</mo><msub><mi>Z</mi><mn>1</mn></msub><mi>inv</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mrow><mi>t</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>+</mo><msub><mi>Z</mi><mn>0</mn></msub><mi>inv</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mrow><mi>t</mi><mn>0</mn></mrow></msub><mo>-</mo><msub><mi>Z</mi><mn>1</mn></msub><mi>inv</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mrow><mi>jt</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mo>-</mo><msub><mi>Z</mi><mn>0</mn></msub><mi>inv</mi><mrow><mo>(</mo><mi>arcsin</mi><mrow><mo>(</mo><mi>sin</mi><msub><mi>&alpha;</mi><mrow><mi>jt</mi><mn>1</mn></mrow></msub><mfrac><mrow><mi>cos</mi><msub><mi>&beta;</mi><mrow><mi>b</mi><mn>1</mn></mrow></msub></mrow><mrow><mi>cos</mi><msub><mi>&beta;</mi><mrow><mi>b</mi><mn>0</mn></mrow></msub></mrow></mfrac><mo>)</mo></mrow><mo>)</mo></mrow><mo>]</mo><mo>-</mo><mi>&pi;</mi><msub><mi>m</mi><mi>n</mi></msub></mtd></mtr></mtable></mfenced><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>3</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>由于式(3)为一阶多维非线性超越方程,具有复杂性,其微分在定义域内不能保证,必须要给出含参变量不带导数的二阶迭代法,用于求解此类超越方程;结合牛顿迭代法求解精确性和史蒂芬森迭代法求解快速性,提出史蒂芬森-牛顿类迭代法,用于式(3)端面啮合角值最优解的计算,可以解决式(3)求解时需要二阶求导的技术难题,更加快速准确获得端面啮合角值的最优解;若方程f(x)=0,方程f(x)在其零点x<sub>0</sub>处的领域内连续可微,并且f'(x)≠0;若x<sub>k</sub>为f(x)=0方程的近似解,根据牛顿迭代法公式:<maths num="0004"><![CDATA[<math><mrow><msub><mi>x</mi><mrow><mi>k</mi><mo>+</mo><mn>1</mn></mrow></msub><mo>=</mo><msub><mi>x</mi><mi>k</mi></msub><mo>-</mo><mfrac><mrow><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>k</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><msup><mi>f</mi><mo>&prime;</mo></msup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>k</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>4</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>为了求式(3)的数值解x<sup>*</sup>,令h(x)=e<sup>ux</sup>f(x),u∈R则数值解x<sup>*</sup>也是h(x)=0的解;引入自治微分方程:<maths num="0005"><![CDATA[<math><mrow><mfenced open='{' close=''><mtable><mtr><mtd><mfrac><mi>dx</mi><mi>dt</mi></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mfrac><mrow><mi>h</mi><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><msup><mi>h</mi><mo>&prime;</mo></msup><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mfrac><mrow><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><mi>uf</mi><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><msup><mi>f</mi><mo>&prime;</mo></msup><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>)</mo></mrow></mrow></mfrac></mtd></mtr><mtr><mtd><mfenced open='' close=''><mtable><mtr><mtd><mi>x</mi><mrow><mo>(</mo><mn>0</mn><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><msub><mi>x</mi><mn>0</mn></msub></mtd><mtd><msub><mi>x</mi><mn>0</mn></msub><mo>&Element;</mo><mi>U</mi><mrow><mo>(</mo><msup><mi>x</mi><mo>*</mo></msup><mo>)</mo></mrow></mtd></mtr></mtable></mfenced></mtd></mtr></mtable></mfenced><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>5</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>其中U(x<sup>*</sup>)表示的是数值解x<sup>*</sup>的领域;应用欧拉法:<maths num="0006"><![CDATA[<math><mrow><mfenced open='{' close=''><mtable><mtr><mtd><mi>y</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mn>0</mn></msub><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><msub><mi>y</mi><mn>0</mn></msub></mtd></mtr><mtr><mtd><mfrac><mi>dy</mi><mi>dx</mi></mfrac><mo>=</mo><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><mi>x</mi><mo>,</mo><mi>y</mi><mo>)</mo></mrow></mtd></mtr></mtable></mfenced><mi>x</mi><mo>&Element;</mo><mrow><mo>(</mo><mi>a</mi><mo>,</mo><mi>b</mi><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>6</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>将式(6)定义域分为n段,<maths num="0007"><![CDATA[<math><mrow><mfrac><mrow><mo>(</mo><mi>y</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mrow><mi>i</mi><mo>+</mo><mn>1</mn></mrow></msub><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mi>y</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>)</mo></mrow><msub><mi>h</mi><mi>n</mi></msub></mfrac><mo>=</mo><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>,</mo><mi>y</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>i</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>7</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>由(7)式可以得出:y<sub>i+1</sub>=y<sub>i</sub>+h<sub>n</sub>f(x<sub>i</sub>,y<sub>i</sub>)   (8)综合式(4)、式(5)、式(8)得到:<maths num="0008"><![CDATA[<math><mrow><msub><mi>x</mi><mrow><mi>n</mi><mo>+</mo><mn>1</mn></mrow></msub><mo>=</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>-</mo><msub><mi>h</mi><mi>n</mi></msub><mfrac><mrow><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><mo>[</mo><mi>uf</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><msup><mi>f</mi><mo>&prime;</mo></msup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>]</mo></mrow></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>9</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>式中:u-修正系数,取值为0~1;h<sub>n</sub>-第n次步长;根据端面啮合角值求解的精确度要求,可对式(9)中的u进行重新选择,可以使求解过程更稳定,数值解趋于最优解;利用差商公式<maths num="0009"><![CDATA[<math><mrow><msup><mi>f</mi><mo>&prime;</mo></msup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>=</mo><mfrac><mrow><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>+</mo><msub><mi>h</mi><mi>k</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mrow><msub><mi>h</mi><mi>k</mi></msub></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>10</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>h<sub>k</sub>的选取不同,可以得到不同的Newton迭代法变形的离散化方法,取h<sub>k</sub>=f(x<sub>n</sub>)及式(10)代入式(9),就得到用于端面啮合角值计算的史蒂芬森-牛顿类迭代法公式:<maths num="0010"><![CDATA[<math><mrow><msub><mi>x</mi><mrow><mi>n</mi><mo>+</mo><mn>1</mn></mrow></msub><mo>=</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>-</mo><mfrac><mrow><msup><mi>f</mi><mn>2</mn></msup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow></mrow><mrow><mo>[</mo><msub><mi>u</mi><mi>n</mi></msub><msup><mi>f</mi><mn>2</mn></msup><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>+</mo><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>+</mo><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>)</mo></mrow><mo>-</mo><mi>f</mi><mrow><mo>(</mo><msub><mi>x</mi><mi>n</mi></msub><mo>)</mo></mrow><mo>]</mo></mrow></mfrac><mo>-</mo><mo>-</mo><mo>-</mo><mrow><mo>(</mo><mn>11</mn><mo>)</mo></mrow></mrow></math>]]></maths>式中:u<sub>n</sub>-第n次修正系数,取值为0~1。
地址 710055 陕西省西安市雁塔路13号